Sinds 2021 is Iris de bezitter van tuin 89, een tuin met veel zon en dus veel mogelijkheden om groentes te verbouwen. Man en tienerzonen delen haar tuinpassie niet. ‘Maar ze gunnen mij m’n plezier, en vrije zaterdag op de tuin.’ Iris tuiniert al jaren, in het begin op een ander tuincomplex. Ze koos voor V.T.V. Blijdorp om de aandacht voor ecologisch tuinieren. Bij haar eerste bezoek was ze onder de indruk van het mooie park; en van de levendig bezochte kantine waar op dat moment een heerlijke groentetaart werd geserveerd. Intussen zit ze zelf in een van de keukenploegen.
Groene vingers?
Ik tref Iris op de bank voor haar huisje. Ze is bezig aan een late lunch van eigen tuinbonen op bruin brood. Ik mag ruim snoepen van de stevige bonen gemarineerd in olijfolie, citroensap en wat zout. Het wordt snel duidelijk dat Iris kennis vergaart over alles wat eetbaar is in de natuur. ‘Planten interesseren me meer als ze lekker zijn.’ Tijdens het interview zal ze een aantal keren opspringen om iets te plukken. Ik krijg om te proeven knapperige oranje en witte bloembladeren van de daglelie aangereikt, heerlijk frisse veldzuring en zachtzure blaadjes van de Paarse Limoenklaver.
Heb je veranderingen aangebracht?
Eerst verwijderde ze een gammele schutting en een paar handkarren vol sloophout, lichtte rond het huisje een aantal grote grindtegels en liet die afvoeren door De Rotterdamse Tegeltaxi. Zo kon de moestuin groter worden en kon er een hoek komen voor eetbare bloemen en fruitboompjes. Ze liet een paar coniferen weghalen door onze eigen zaagploeg, voor het bovenste deel van de wortels werd (samen met andere tuinders) een stobbenfrezer ingehuurd. In de nog zurige bodem op die plek staan nu bessenstruiken. Wat het voorste gedeelte van de tuin betreft: daar komen steeds meer bijzondere bloeiers in. Een kas staat nog op het wensenlijstje.
Kennis opgestoken van andere tuinders?
‘Dat composteren inderdaad echt veel beter gaat als je de boel eerst klein knipt, wat bij onze collectieve composthoop altijd wordt gezegd. Nieuw tuinafval afwisselen met laagjes oude compost, en af en toe een gieter slootwater erbij. Nu mijn compost zo goed gaat kan ik mooi mijn eigen afval verwerken.’
Verder nog iets relevants of interessants?
Van oorsprong is Iris architect. Incidenteel ontwerpt ze nog steeds plannen voor verbouwingen en transformaties, maar de nadruk ligt al een tijd bij social design. Hiervoor heeft ze samen met iemand anders een ontwerpbureau opgericht. ‘Ons doel is mensen aan het denken te zetten over onze leefomgeving, bijvoorbeeld de luchtkwaliteit.’ Zo ontwierpen ze een servies dat geglazuurd is met fijnstof uit de lucht. Hoe meer fijnstof, hoe donkerder de kleur. Ook organiseren ze een workshop met proeverij, waar deelnemers letterlijk kunnen proeven hoe CO₂ smaakt.
Het zal niet verbazen dat Iris met zonen en man, ook architect, in een naar eigen inzichten gerenoveerd huis woont. Hun hele straat in Het Oude Noorden zou gesloopt worden, nu bijna 30 jaar geleden. De woningen moesten plaats maken voor nieuwbouw. Maar krakers en oorspronkelijke bewoners verenigden zich en kregen bij de gemeente voor elkaar dat ze er 15 jaar mochten blijven wonen, op voorwaarde dat de woningen zouden worden opgeknapt. Daarna waren gelukkig de sloopplannen van de baan en werden de huizen aangekocht. In zelfbeheer werd vervolgens een grootschalige renovatie doorgezet. Dit is natuurlijk een simpele weergave van een heel ingewikkeld proces.
Tenslotte een door Iris aangeleverd leeslijstje voor wie meer wil weten over eetbare planten:
Het Handboek ecologisch tuinieren van Velt.
(Heet een boek van 2 kilo nog wel een handboek?) Het meest complete naslagwerk voor je moestuin.
Voor als de oogst toch tegenvalt:
Het grote wildplukboek en het grote Wildpluk kookboek van Edwin Florès
Het onkruidboek – maak van je vijand je vriend – van o.a. Caroline Zeevat
Online: de Wildpluk wiki – oogsten zonder zaaien