door Marga Cooiman

In het sprookje van de grote boze wolf werden de eerste twee  huisjes van de drie biggetjes omver geblazen: die van stro en van hout … maar dat van steen bleef staan.

Huisje 62 (voorheen 123)  van Rianca en Jasper Eggink, dochter Femke en Joachim (bonuszoon) bestaat uit alle drie. De buitenmuren zien eruit  als  buitenwanden van  Afrikaanse hutten of kerken in de Zuid-Amerikaanse Adobe-bouw.

Heel bijzonder… dus op bezoek daar.

Begin 2015

Zij wilde een moestuin, hij  bomen. Ze kochten nr. 123  begin 2015.

Rianca: “In 2016 en 2017 hebben we vijf maanden op de tuin gewoond. In 2016 nog zonder elektriciteit en douche. Best romantisch was dat met kaarslicht en naar bed gaan als de zon onderging en wakker worden als het licht werd en de natuur ontwaakte.

In 2017 hadden we wel die gemakken.  We hebben zelf de gasleidingen vervangen en stroom naar het huisje en in het huisje aangelegd.

Nadat we het huisje hadden gekocht, werden de koperen waterleidingen aan de buitenkant van het huisje gestolen. Deze hebben we opnieuw aangelegd met thyleen, om diefstal te voorkomen in de toekomst.

We wilden graag ecologisch bouwen, want door eerste zwangerschap werden we nog bewuster van het leven , maar het huisje dat we kochten, was voor afbreken eigenlijk te goed.”

Cursus

Ze deden een cursus. “Stro-en leembouw” in 10 dagen, in Surhuizum(Friesland). Met anderen een huis van strobalen bouwen.

“Mas con Menos” en “Het Land van Een” was  een bioconstructie workshop, werd door hen gevolgd in juli 2018.

Er werd bijvoorbeeld een reciprocaal dak gemaakt van houten palen , met 4 man werd het op de constructie getild en  zakte het in elkaar en ondersteunde zichzelf. Inderdaad bijzonder!

Rianca: Hier is een link naar het filmpje op dat gemaakt is tijdens onze workshop stro en leembouw in Surhuizum.

Nu

“Na vier jaar zijn we nog steeds aan het verbouwen en is de leemlaag nog maar aan een kant echt helemaal af(glad).

Binnen hebben we een enkele grote ruimte. Ongeglazuurde Portugese tegels aangebracht op de vloer ( 2^e hands aangeschaft….prijs: een doos taart). Die tegels nemen overdag warmte op en staan dat ‘s avonds af. Er was asbest en dat moest weg. Dus Jasper een heel pak aan, masker op en het eraf gestoken. Dat was eigenlijk niet werkbaar met 30 graden buiten.  Het plafond is dichtgemaakt, er is geen zoldertje. Met de timmerman die ook in de technische commissie zit , Jan Bechtold, is het plafond gedaan, de dakgoot en de vloer gelegd. 20 Zakken cement om de vloer binnen te egaliseren, want er was aangebouwd, dus ongelijk.

Droge voeten en een brede hoed voor ons huisje: er is een tegelrand  onderaan buiten (tegen  opspattend water bij regen) , een overstekende dakgoot en een grote aangebouwde luifel van hardhout.

Buiten is ons toilet. De openlucht- douche krijgt warm water via een draagbare geiser. “ Link naar een mobiele geiser.

Materialen voor de leembouw

“Rieten( stro) matten en wilgentakkenschermen als wapening. Stro in stukjes van 5 a 10 cm.

Leem is modder, met kalk erdoor, kalk in 25 kilozakken. (Naturlich Hydrolischer Kalk NHL35).

Nederlandse leem kun je zelf opgraven of gewoon kopen bij een steenfabriek. Gebruik water en zand om te hechten. We hebben tot nu toe 10 zakken leem a 25 kg a 10 euro (is de prijs voor zelf ophalen) gebruikt en 1 zak gebluste kalk a 25 kg a 17,50. We hebben er net niet genoeg aan. “

Link naar het bedrijf waar we de zakken leem opgehaald hebben in Lekkerkerk.

Aan het werk

“Op de wapening van riet en takken een mengsel van water, zand en leem met je handen uitsmeren. Samen bouwen is dan echt leuk…zelfs kleine Femke smeerde mee!!

We hebben in de luifel Velux dakramen zitten om meer licht in het huisje te houden. De palen van de luifel hebben we niet in beton gegoten, maar zijn verankerd aan hardhouten palen die diagonaal in de grond geslagen zijn. Ook zijn de palen verankerd aan twee grote keien die ingegraven zijn.”

Nadeel eco

“Ecologisch is leuk, maar minder praktisch : lijnolieverf bijvoorbeeld is voor buiten te milieuvriendelijk, want het  schimmelt, er moet dan zinkoxide door. Wel zeer geschikt voor binnen. De lijnolieverf is van allback via een website met natuurlijke bouwmaterialen. “

Nog doen

“Bijwerken waar het stuk gaat. Leem zuigt water op en kan dus bij vorst kapot vriezen. De tegels buiten moeten nog gevoegd worden.”

Tot slot

Rianca: “We vinden het leuk dat we de eersten hier zijn met de wereld minder te belasten. We zijn superblij dat we het huisje hebben gehouden want het is van een goede kwaliteit al staat het er ongeveer 50 jaar. We hebben vier jaar lang doorgezet en zijn er trots op! “

Mijn bezoek was een leerzame ervaring, dus bedankt Rianca voor de medewerking en alle toelichting !

En mensen: weet U een ander bijzonder huisje op de tuin, graag een mail naar margacooiman@gmail.com.

Op een leeg en koud VTV-Blijdorp sta ik in november buiten te wachten op de eigenaar van een opvallend huisje voor een interview (tevergeefs bleek later). Ria (Lenferink – huisje 183/22) spreekt me aan en vraagt of in de serie ‘bijzondere huisjes’ een keer aandacht besteed kan worden aan de Hagi-huisjes.

Volgens haar zouden er bij ons nog een aantal van die huisjes staan en een paar zouden zelfs nog de metalen plaatjes hebben waarop HAGI staat; soms nog met het telefoonnummer van de firma erbij op de buitenkant met name bij nr 78 (Jasper) en 88 (André en Landa).

Op de wandeling naar  haar eigen huisje wijst ze me op de kenmerkende geknikte  dakgoten aan weerszijden en vertelt dat de meeste huisjes vaak een raam rechts- of linksvoor hebben , dan volgt een hoekstijl en een raam om de hoek.

Wat is eigenlijk een Hagihuisje?

In december en januari vallen me steeds meer Hagi-huisjes op, maar zie geen spoor van hun bewoners. Ria had me weliswaar aangeraden bij nr 78 of 88 de plaatjes van Hagi te gaan fotograferen, maar ja, in de winter is er zelden iemand en ik stap echt geen hekje over. Onze eigen buurman (Theo-nr 10) heeft er zo te zien er ook eentje, maar hij weet van niets. Ria verwees me ook voor meer informatie naar Aad Neven (“die weet van alles hier”) Hij vertelde me dat Cock Wensveen (nr 54/165) er ook een had. Wachten dus op beter weer en vaak langslopen.

Half december kom ik via een tip in gesprek met Jacques van der Have, wiens huisje (205/21) te koop staat. Hij vertelt: “Er moest op nr. 205 nog gebouwd worden in 1976 en ik ben zelf naar de fabriek is geweest in Hardinxveld-Giessendam om alles uit te zoeken. Je kon vorm en materiaal kiezen. Heb hardhout gekozen, Redwood Pine en het huisje in de lengterichting.

Het huidige dak heeft de karakteristieke vorm (met de knik bij de dakgoten aan weerszijden) nog wel, maar moest wel in de loop der tijd vervangen worden. (Redactie: vrijwel alle daken van deze huisjes op ons park zijn inmiddels vervangen; het bleek een zwak punt).

“Aan de indeling is wel wat veranderd. De voorschriften zijn trouwens in de loop van de tijd wat ramen en muren betreft veranderd.  Er is nu een ‘dubbele’ deur bij het toilet, daar is tevens de nooduitgang (brandveiligheid). Isolatie in de vorm van piepschuim binnen en een dubbele wand.

Oorspronkelijk was er een laag plafond met een vlierinkje, waarop het erg stonk. Dat was in die tijd wel een nadeel: de binnenwanden van deze huisjes waren van spaanplaat, behandeld met formaldehyde…je moest echt schilderen of behangen om die geur weg te krijgen. Het was er fijn wonen.”

In februari heb ik wederom geluk: Cock (Wensveen-nr 54/165) is bezig in zijn tuin.

Hij laat zijn huisje zien en vertelt:

“20 Jaar geleden heb ik zelf de tekeningen ervoor gemaakt. In de fabriek  geweest om alles uit te zoeken. Red Cedar voor het huisje en de deur is van Meranti. Het was helemaal kaal van binnen, alles moest worden toegevoegd. Geen stank van creosoot of formaldehyde hoor. Ik zou zo weer voor een nieuw Hagihuisje kiezen.”

Inderdaad is goed te zien dat dit een iets ander huisje is, want het heeft geen zijramen op de hoek. Het dak is ook niet vervangen. Dik in de verf; ik denk dat dit misschien wel het jongste huisje is.

Diezelfde dag zijn André en Landa er ook en dit is hun metalen plaatje:

Liesbeth (Benneheij-nr 99), stuurt tenslotte deze foto van haar huisje en daarmee is mijn zoektocht is ten einde.

Iedereen bij deze bedankt voor alle verhalen, medewerking en gastvrijheid. Veel woonplezier en tot ziens op de tuin!

Door Marga Cooiman

Door Marga Cooiman-van Muijden

Achter de Ginkoboom op tuin 137 is een huisje te zien, dat opvalt door de betimmering met dwarse latjes.

Vaak vragen voorbijgangers aan de bewoners of ze de buitenkant van het huisje  van dichtbij mogen zien, want naast heel smalle latjes met tussenruimte valt ook de kleur van het onbehandelde hout op.

Jozef en Barbara, allebei kunstenaar, hebben  best veel gedaan vanaf de aanschaf in  2002.

De buitenbetimmering bijvoorbeeld heeft  drie seizoenen geduurd….

Jozef : “Het was een tijd mode om overal in huisschrootjeswanden te timmeren en toen dat uit de mode raakte, werden die gesloopt.  Ik  ging in containers naar partijtjes schroten zoeken , die dan achterop het fietsje binden en thuis de messing en groef eraf zagen. De aldus verkregen latjes heb ik met de ongeverfde kant naar buiten tegen het huisje getimmerd. Met tussenruimten,want alles moet kunnen ademen. En dan wachten op de volgende partij weggegooide schroten. ”

Binnen : een knusse kamer met houtkacheltje , waarachter tegels door Barbara zelf beschilderd en geglazuurd, achterin een verlengd toilet, zodat  geknelde knieën tegen de deur verleden tijd zijn.

Het verwijderde plafond laat spanten en ook dakplaten met tekst erop zien…. “De vorige bewoners deden , aan de oude houten dakplaten met bedrukte letters te zien,  ook veel aan hergebruik”, volgens Jozef, die als kunstenaar vooral werk maakt in metaal en kunststof. Ik krijg een primeur voor dit artikel: hij laat zijn “UI” zien, net gerealiseerd, naar zijn ontwerp voor bij de hoofdingang.

Buiten:  de keuken(binnen was die te benauwd), de prachtig verkleurde roestvrijstalen schoorsteen en de regenopvang in de vorm van een half regentonnetje met kraantje,  halverwege de regenpijp.

Al met al bijzonder , dat eigen werk.

NB: Voor een volgend artikel ben ik op zoek naar informatie over de Hagihuisjes op ons terrein.

Wie meer daarover weet, of misschien nog in een origineel exemplaar woont, graag een mailtje naar margacooiman@gmail.com   Bij voorbaat dank!

Een bijzonder huisje

Op  tuin 4 vol kleur en fleur staat een zwart huisje…. compleet zwart , ook de grote luifel aan de voorkant. Aan de zijkant onder een pergola vol druiven een eethoek.

Hannie en Jan hebben inmiddels vijf jaar tuin 4 en in die tijd is de schuur hoger gemaakt, een “avontuurlijke” luifel gebouwd, een buitenkeuken gerealiseerd en zijn de bruine deur, de gele bakstenen, al het hout  en de donkerrode kozijnen zwart gemaakt.

Hannie:”  Mijn doel was: het binnen en buiten een geheel maken, met de nadruk op de tuin , qua kleur. Dus vandaar buiten alles zwart. Het is gelukt wat ik wilde, vooral qua sfeer: binnen heb ik veel natuur : veren, hout, dennenappels, stenen die ik beschilder en veel slakkenhuizen. Ik ben er trots op. Dit huis is als mijn eigen slakkenhuis, heerlijk om me heen. Alles wat ik door de jaren heen heb verzameld, heeft een plaats hier gekregen, is hergebruikt dus.

We zijn hier heel de zomer, vanaf begin mei, als de nachten niet meer koud zijn… tot half september ongeveer. Mijn favoriete plekje is onder de luifel, vanaf de tuin gezien in de linker stoel. Voor het mooiste overzicht.

Ja, die luifel had wat voeten in de aarde… een avontuur, het was eerst zeg maar: een enorme zeperd.

Jan wilde een luifel waarbij hij niet zijn hoofd zou stoten als hij de tuin in stapte. Eerst twee gaten, een pvc-buis erin met staven betonstaal daar weer in, beton erin gegoten, hout erop om de palen daar weer bovenop te zetten….het dak erop. Jan en een collega, twee flinke kerels, het dak op voor de dakbedekking. Alles is af, Jan stapt van de luifel en wil vanaf het gras naar binnen…..te laag! Gezakt, die palen, zo de veengrond in. Een autokrik hielp niet; het bleef zakken. Iedereen kwam met  een ander idee ….tot de beste oplossing kwam van mijn oudste broer: uitgraven die palen, kunststof blokken erin. Uiteindelijk zijn de betonpalen uitgegraven, in de winter een pomp voor het grondwater erbij gezet, stempels onder de luifel tegen het verder zakken, alles afgedekt met zeil . Zo heeft het een half jaar gestaan. En nu hebben we een mooie luifel, met zon en regen… warm of koud: ik zit er heerlijk.

Wensen?  Voor man Jan zou ik een waterloopje willen, voor mezelf hier niets; ik ben helemaal blij!”

Tekst: Marga Cooiman

Marga Cooiman schrijft vanaf het voorjaar van 2018 voor de Groene Blijdorper. Ook introduceerde ze meteen een nieuwe rubriek: bijzondere huisjes op ons verenigingsterrein. Hieronder haar eerste bijdrage!

Op tuin 67 , van Anja Guinee (tuin-en landschapsarchitect) staat een opvallend huisje, helemaal van ongeverfd en ongebeitst hout. De grote  boom met afgezaagde takken die ervoor staat, oogt als een kunstwerk en benadrukt bovendien de “houtigheid “van het huisje en de natuur eromheen.

In 2012 moest Anja het sloophuisje(klein, met lessenaarsdak) vervangen en samen met bevriende buurman van nr. 66, Paul Lageschaar (architect) ontwierp ze haar huis. Met een schuin dak i.v.m. de twee bomen ervoor. Met een kasje aan de voorkant. Paul wilde iets met ribbetjes in het ontwerp, Anja in ieder geval iets met een bovenlicht. Modulair ontworpen qua maatvoering, dus met een vast maatsysteem. Het grondoppervlak was eerst vierkant getekend, maar vanwege de sloot dichtbij werd daarvan afgeweken en is het een rechthoek  geworden. Het geplande kasje verviel vanwege het gevaar van vallende takken.

Jan Bechtold (tuin 70) heeft het grote geheel gebouwd in 2013 , toen Anja  vijf weken in Australië was. Een verrassing bij thuiskomst, weliswaar met iets andere verhoudingen….maar ook mooi! De openslaande deuren van het oude huisje zijn hergebruikt in het nieuwe. Anja heeft zelf de draairaampjes gemaakt, met smalle sponninkjes en kleine scharniertjes en blijft bezig met tuin en huis.

Ze verwerkte zelf de ene boom, sinds die  de afgelopen winter  weg moest… haar composthoop wordt wel steeds hoger! Beetje bij beetje saneert ze de tuin. Is steeds bezig, maar heeft nooit genoeg tijd, dus alles vordert langzaam.  De kookhoek en het sanitairgedeelte in het huisje moeten nog gerealiseerd worden, Dit jaar staat het dakgoot maken en opvangen regenwater gepland en misschien een zonnepaneel plaatsen.  Zoals ze zelf zegt: “Het komt wel”.

Anja is  trots op het totale aanzien van nr. 67. Ze geniet in het huis het meest van de bovenlichten, waardoor heel veel zonlicht naar binnen komt.   En o ja, ik had nog nooit gehoord van PLATO-hout. U wel?   Dat maakt haar huisje heel bijzonder: het is geen hardhout, maar zachter hout, gekookt (geplatoniseerd) om het duurzaam te maken. Apart : geen verf, geen beits….puur natuur !