door Marga Cooiman
Een huis van hout. Compleet van hout. Dak,spanten, muren, vloeren, kozijnen, deuren, interieur. Niets dik in de verf: alle nerven zijn te zien. Mooi met dat gebogen dak, waardoor er een royale luifel mogelijk is. Een prachtig ontwerp. Over dit bijzondere huisje en de bewoonster wilde ik meer weten.
Arja Hoogstad. Keramiste, docent bij de S.K.V.R. en ook werkzaam bij bureau Ector Hoogstad Architecten. Ze is de dochter van architect Hoogstad, die in 2018 op 88-jarige leeftijd overleed. De bijzondere voornaam, Arja, is al 13 generaties in de familie. Een Zeeuwse bloedkoralen ketting wordt doorgegeven met die naam. Ze zit vol verhalen over haar huis.
Arja:
“Sinds 1 mei 2009 kom ik hier. De tuin vond ik mooi vanwege de compositie: een grote vijver, de plek van het huis, het Japanse gras. Dat gras is nu weg, het breidde zich teveel uit.
Er stond een sloophuis op, dat moest echt weg. Ik tekende ervoor, dat binnen een jaar na de overname er een nieuw huis op ging komen. Die tijd bleek erg krap. Op 30 april 2010 (net nog voor 1 mei!) stond het karkas er. Zonder glas, alleen vloer, muren, dak, deuren en lege sponningen. Elk vrij uurtje moest erin. We hebben er nog een jaar aan geklust.
Mijn vader heeft het ontworpen. Hij was van de brede gebaren. Al was de betonplaat 4×5 meter, de oorspronkelijke maat; inmiddels mocht de oppervlakte 25 m2 zijn. Dus tekende hij geen 5 x 4 maar 5 x 5. Het huis werd breder waardoor bij de vijver was de doorgang te smal werd voor een kruiwagen. Dit losten we op met een overstek boven het water. Nu kan ik er wel doorheen. Door de spanten hoefde de grote luifel niet nog eens extra ondersteund. De luifel steekt 2 meter door. Aan de rand vooraan is alleen een kleine dakgoot.
Het huis is iets naar achteren geplaatst, dus drie wanden staan gedeeltelijk niet op de betonplaat, maar daar hebben we wel een voorziening voor gemaakt: alles staat op balken met een ruitpatroon. ‘t Gaat lang goed. Er zitten wiggen waardoor bij een verzakking het huis opgekrikt kan worden. Twee jaar geleden zijn de wanden zo’n tien centimeter opgekrikt. Dat gaat weer lang goed. Het meest verbazende is, dat bij die actie geen enkele ruit gesprongen is… ik denk doordat alle kozijnen van hardhout zijn en door de stevige spanten.
Heel bijzonder was het voorproduceren in de Oude Haven. Dat gebeurde in het ruim van een schip. Neef Niko is scheepsinterieurbouwer en heeft daar zijn bedrijf. Er zijn daar allerlei bedrijven en hij heeft daar lijmtangen verzameld, wel een stuk of tachtig. In het ruim heeft hij de dakboog afgetekend, klossen erop geschroefd en laagjes (12 mm) hout erop. Lijmen, klemmen, drogen. Dat drie keer.
Na de spanten de tien panelen klaar maken. Kozijnen en deuren van hardhout voorbereiden.
Voorjaar 2010: De spanten moesten wel eerst uit het ruim getakeld worden.
Op een simpel V.W. busje gelegd en naar de VTV vervoerd. Daar op twee autobanden met een tussenstuk naar nr 133 gereden.
Voor de spanten een heleboel vrienden uitgenodigd. Mijn broer Dik werkte alles bouwkundig uit, monteerde de bogen tot spanten en begeleidde de bouw. Een vriend werkte een jaar een dag per week mee. Een enorme steun als je in je eentje bouwt naar eigen ontwerp en kosten niet graag de pan uit ziet rijzen.
Eerst de wanden met de kozijnen. Allemaal schoren, schuine balken, zetten om de wanden recht te zetten en te houden.
Toen de verbindingsbalken. Neef Niko zat drie dagen op het dak om de triplexlagen aan te brengen.
Toch iets over de tijdsdruk melden. Terecht wil niemand binnen het seizoen op een gierende cirkelzaag binnen het seizoen. Maar als je ‘nieuw op de tuin bent en bouwt naar eigen ontwerp incl. bouwvergunning en rekruteren van medewerkers, zit in deze aanloop al veel tijd. Herfstregens helpen niet echt om op locatie tempo te maken; in bevroren grond leg je niet even een wc-afvoer om. Wij begonnen in februari met de voorproductie, maar ook toen moesten we nog wachten tot de temperatuur in het scheepsruim hoog genoeg was voor ‘t schilderwerk. Laat nou nèt gebeuren dat, bij het op maat zagen van de 1e plaat, bleek dat de lagen in het watervaste multiplex niet goed verlijmd waren. Het vervangen van de platen (na beoordeling schade-expert) gaf 3 weken vertraging. Hiermee ontstond ineens een hoge tijdsdruk.
Zelf prop je alles tussen je werk door, een tandje bijzetten neem je voor lief. Een professionele kracht met een jaar werk op zak (al is dit familie) kan niet 3 weken zitten niksen. Die voegt een klus in voor een andere opdrachtgever met haast. Wat ik zelf kon doen, nam ik mee naar de garage van vrienden toen de werkplaats bezet was. Tijdens de bouw bleef het elke week spannend of we de stroomkabel konden gebruiken op de momenten dat er medewerkers waren (in 2010 was er nog geen stroom op de tuinen). Een aantal keer losten we dit op door met extra kabelhaspels bij een andere klusser in te pluggen, of met de generator van buren. Op Koninginnedag ging de laatste dakplaat (met cirkelzaag) er op. Neef Niko lag tegen die tijd aardig op apegapen, na div. avonden en weekenden doordouwen om alles op maat op de tuin te krijgen, zodat bij de afbouw een accuboortolletje zou voldoen. Rond eind september rondden we het grove werk af. Buurman Johan sloot het toilet aan met assistentie van Yvon. Top!
Wat ik hiermee wil zeggen is, als de bouw iets uitloopt, dit niet betekent dat iemand heeft lopen lanterfanten of afspraken aan zijn laars lapt. Soms loopt er gewoon iets spaak. Als op de bouwlocatie geen activiteit is wil dat niet zeggen dat er niks gebeurt.
Het is fijn dat er nu op zaterdagochtend met machines gewerkt kan worden, dit had ons veel tijdsdruk gescheeld. Ondanks dit logistieke bochtenwringen was het een feest om aan te werken!”
Hoe is het nu, heb je nog wensen, dromen of plannen?
Arja: ”Alles is hout, behalve bitumen afdekking.
Wel was ik eigenwijs toen me aangeraden werd de buitenkant dekkend te verven. Zette het in de blanke lak, wat sneller verweert onder invloed van de zon. Ik wilde het hout blijven zien en plantte knotwilgen voor schaduw. Dit gaat deels goed, maar aan de slootkant staat de zon er vol op en moet ik toch pigment toevoegen. De boeiborden zijn aan het vergaan, ik kan er niet goed bij. Toch Trespa? Liever niet! Straks heb ik elektra van het zonnepaneel, dat scheelt. Verder is het helemaal prima hier, nou ja, een schuurtje voor het gereedschap.
Ik geniet met volle teugen van deze superplek: huis, tuin, vijver, planten en van het buiten zijn!”
Bedankt Arja en nog lang plezier op je tuin!
foto’s Marga Cooiman en Arja Hoogstad