Composteren in een wormenbak
Sinds twee jaar heb ik honderden huisdieren: Wormen die met gestage snelheid mijn groenten- en fruitafval verteren tot prachtige wormenmest. Soms als ik boven de bakken hang, lijk ik een licht gesmak te horen.
Ik was al een tijd op zoek naar goede biologische mest voor de planten op mijn dakterras maar kon niets naar mijn zin vinden. Tijdens een cursus permacultuur maakte ik kennis met de wormenbak, een stellage van verschillende bakken waarin groente- en fruitafval wordt verteerd tot goede mest (vloeibaar en vast) door wormen. Bij de Kwantum kocht ik mooie zwarte stapelbakken, boorde er gaatjes in (voor doorloop van de wormenthee, en doorgang van de wormen), en kreeg een eerste kleine kolonie mestwormen (Eisenia fetida) van Eetbaar Park in Den Haag mee.
Mijn wormenbak staat op mijn balkon en op een uitzondering daargelaten stinkt ie niet. Maar er zijn wel een aantal regels waar je je aan moet houden: De wormen mogen niet te warm (boven de 25 graden doen ze weinig) en niet te koud (bij vorst doen ze nog minder/gaan ze dood), niet te nat en niet te droog. Niet te veel eten, niet te weinig en zeker ook niet te eenzijdig. Maar feitelijk kan al het groenten- en fruitafval in de wormenbak (en af en toe wat heggenknipsel). In het begin ging het wel eens mis: Mijn wormen zijn wel eens verdronken (ja dat kan), de mest is ooit te zuur geweest (teveel citrusvruchten). Inmiddels ben ik volleerd wormenfluisteraar en kijk om de zoveel dagen even in de bak om te zien hoe het ze vergaat. En kan zelfs weken weg (als er iemand is die ze af en toe te eten geeft).
Sinds het begin heb ik een constante voorraad van vloeibare wormenmest (percolaat), en wormenmest. Twee vliegen in 1 klap: Ik ben van mijn afval af en heb mest. De mest ging en gaat regelmatig mee naar de tuin om de vruchtgroenten te bemesten.
Maar de hamvraag is natuurlijk: Is het goede mest? Jawel, het is heel goede mest, prachtig zijdezacht en kruimelig als je het goed doet. En het percolaat is (10x verdund) een goede bijmester. Natuurlijk houden niet alle planten van mest, maar mijn agapanthussen, dahlias, tomaten, courgettes en pompoenen varen er wel bij.
Dit jaar ben ik ook op de tuin begonnen met een wormenbak. Op zich is de wormenbak niet geschikt voor allerlei tuinafval dus een composthoop zal ik blijven houden. Maar verder: het composteringsproces gaat sneller gaat dan in een gewone compostbak. Daarnaast is de compost fijner en van betere kwaliteit. Alleen de winter is nog een puzzel. Thuis wikkel ik bij strenge vorst noppenfolie om de bakken en zet de bakken tegen het huis aan. Tot nu toe hebben ze de winters goed overleeft. Op de tuin is het nog de vraag of noppenfolie voldoende is. Aan de andere kant, als je ervoor zorgt dat er voldoende materiaal in de wormenbak zit, houd het vercomposteringsproces de wormen misschien warm genoeg. We zullen het zien.
Wil je advies, of wormen, loop dan even bij me langs.
Marlèn, tuin 121
