Op 16 november heeft Anne Karin, samen met andere volkstuincomplexen, organisaties en burgers, een reactie gegeven op de Omgevingsvisie van de gemeente Rotterdam (lees meer over de visie elders op deze site). Hieronder kun je haar toespraak lezen, waarin zij een geheel nieuw initiatief inbrengt: Stadspark West. Onderaan de toespraak staat de link naar de PDF van de kaart (4,5 MB). De toespraak zelf is te vinden op de site van de gemeente, Anne Karin spreekt vanaf 1 uur en 6 minuten (1.06)

Vanaf nu gebruiken wij overal waar het kan #stadsparkwest.

In het kort komt het hierop neer:

Wanneer je in het westelijk deel van de stad zorgt voor wandel- en fietsverbindingen tussen parken, volkstuincomplexen en groenstroken, dan zie je dat een ‘groene long’ voor de stad ontstaat. Een park dat er dus eigenlijk al ligt. Door dit gebied aan te duiden als “Stadspark West” wordt het voor burgers en bestuurders zichtbaar welke ecologische kwaliteiten er nu al zijn. Die kunnen ingezet worden voor de aanpassingen die nodig zijn voor het klimaat. Water kan hier opgevangen worden en er is verkoeling voor de versteende stad. Juist op volkstuincomplexen kan je de biodiversiteit versterken, omdat tuinders er zelf met liefde en aandacht voor zorgen. Dat is onbetaalbaar. Wel moeten we de complexen dan veel actiever de verbinding zoeken met de omliggende wijken. Als wandelgebied, maar ook door gezamenlijke activiteiten, waarbij de wijk welkom is en deel kan nemen aan sociale, gezonde en educatieve activiteiten.

Beste Raadsleden,

Als voorzitter van VTV Blijdorp dank ik jullie voor de gelegenheid een van de aspecten uit onze zienswijze toe te lichten.

Wij hebben in onze zienswijze onder meer de vraag gesteld waarom de volkstuinverenigingen niet benaderd zijn om volwaardig deel te nemen aan de voorbereidende gesprekken. Het antwoord dat we ontvingen is onbevredigend en ons inziens onjuist.

Wat ik de komende minuten wil laten zien is dat volkstuinen van grote waarde zijn en veel te bieden hebben. Dat is in de ontwerp-omgevingsvise onzichtbaar en onbenut gebleven.
Een gemiste kans!

In de ontwerp-omgevingsvisie worden aspecten van klimaatadaptatie beschreven. Ook wordt de invloed van de compacte stad op de gezondheid en het welzijn van de inwoners
geschetst. Ik noem een paar thema’s en vraag u hierbij de volkstuincomplexen op het netvlies te houden. Er wordt in de visie gesproken over:

– Biodiversiteit
– Welzijn, preventie, gezondheid
– Hittestress
– Waterreserves
– Waterafvoer
– Ademruimte
– Bewegingsruimte
– Gezondere lucht en CO2 beperking

Met deze lijst in gedachten is het verbazingwekkend dat de kwaliteiten van de bestaande volkstuincomplexen niet geanalyseerd is en niet genoemd wordt. Waarschijnlijk komt dat
door een sterk verouderd beeld van deze complexen. Om dat beeld bij te stellen nodigen we u allen graag uit voor een bezoek aan één of meer van de 43 volkstuincomplexen.
Parken en volkstuincomplexen vertegenwoordigen veel meer dan de puur economische grondwaarde. We vragen de raad vandaag om erkenning van die niet-economische waarde
en om opname daarvan in de definitieve versie van de omgevingsvisie.

De meeste volkstuincompexen maken al veel meer dan een halve eeuw deel uit van het leven in de stad. Ooit lagen ze aan de randen. In meer dan een halve eeuw heeft de natuur
zich kunnen ontwikkelen tot een rijk eco-systeem. Er is ruimte voor mensen, dieren, planten, waterafvoer en verkoeling. De optimale ruimte om te betrekken bij de opgaves die er liggen.

De volkstuinen liggen nu nabij het centrum, naast de woonwijken. Dat is precies de goede plek. De volkstuinen worden door Rotterdammers met liefde en aandacht veelal ecologisch onderhouden. Ze onderscheiden zich moeiteloos van het uitgestrekte openbare (gemeentelijke) groen. De vorm daarvan wordt namelijk bepaald door ‘het kostenplaatje van het onderhoud’.

Graag neem ik jullie daarom mee naar wat we nu als schets in deze kaart hebben genoemd: “Stadspark West, de Groene Long voor Rotterdam”. Een long die er in feite nu al
ligt en nu al een belangrijke rol speelt voor het klimaat en in het leven van Rotterdammers. Op deze kaart zijn volkstuincomplexen en naastliggende gemeentelijke groenzones met
elkaar verbonden. Zo wordt een Stadspark West zichtbaar dat de Groene Long is voor de westelijke stad.

Op die manier ontwikkel je mét de natuur en niet ten koste daarvan. Ik zie voor me dat gemeente en volkstuinen samenwerken aan het versterken van een ecologische structuur. Volkstuinen stellen zich meer open voor de omgeving en betrekken de wijk bij hun activiteiten. Wandel- en fietspaden vormen de schakels in dit groene gebied. Je kunt er dan bijvoorbeeld ononderbroken 1,5 uur wandelen of fietsen, sporten, tuinieren, pootje baden en wat al niet meer. Wadi’s kunnen bijdragen aan de wateropvang en de groene verbindingen zorgen voor een toename van de biodiversiteit.

Waarom zou je dit groen niet benutten of erger; vernietigen. Het is precies wat we nu en in de toekomst hard nodig hebben. In de compacte stad wordt gekozen voor meer hoogbouw
en minder woonoppervlak, wat nu al een feit is. De vraag naar bewegings- en ademruimte wordt des te urgenter. Groen in de nabijheid van wijken draagt bewezen bij aan de kwaliteit
van het stedelijk leven en maakt wijken aantrekkelijker.

In deze kaart wordt onze visie op de nabije toekomst van de stad zichtbaar gemaakt. De “Groene Connectie” verbindt dit Stadspark met het centrum. Stadspark West speelt hier een vitale rol in de toekomst van Rotterdammers. Dit soort vitale stadsparken kunnen op deze manier in elk van de gewesten gevormd worden, mits er een visie is waarin mens en bestaande natuur samenwerken.

Deze kaart laat zien wat er gebeurt als je de volkstuincomplexen in de hele stad actief betrekt bij de ontwikkelingen. Onze klemmende oproep aan de raad is: Zorg ervoor dat de waarde van deze reeds bestaande natuur in volkstuincomplexen met alle kwaliteiten en mogelijkheden, in kaart wordt gebracht en erkend wordt. Zorg dat dit goed zichtbaar is in de definitieve omgevingsvisie. Werk samen met volkstuinverenigingen aan een gezonde en leefbare stad!

Ik ben benieuwd naar uw vragen en reacties.
Anne Karin ten Bosch
VTV Blijdorp